افسردگی فصلی يكی از انواع اختلال های عاطفی به شمار می آيد. افسردگی فصلی، اختلال عاطفی فصلی (Seasonal Affective Disorder) كه به اختصار SAD نيز گفته می شود. نشانه های اين اختلال اغلب در اواخر فصل پاييز و اوايل زمستان در افراد ظاهر مي شود.در حقيقت دليل اين اين افسرگی، تغيير فصل می باشد. البته ممكن است استثناهايي نيز وجود داشته باشد و اين اختلال در تابستان نيز ظاهر شود. در اثر اين اين اختلال فرد دچار خستگی شديد، خواب آلودگی، پرخاشگری، تند خويی می شود.
در صورتی كه اين افسردگی درمان نشود، امكان كشيده شدن اين اختلال در فصل های بهار و تابستان نيز وجود خواهد داشت. خوشبختانه روش هاي درمانی مختلفی براي اين اختلال وجود دارند كه شامل نور درمانی، مصرف دارو و روان درمانی مي شوند. اگر شما نيز همه ساله در اين فصول دچار علائمی مثل تند خويی و خستگی می شويد، احساسات فصلی خود را ناديده نگيريد و خود را وادار به تحمل اين شرايط نكنيد و براي درمان با ما همراه باشيد.
اشاره كرديم كه علائم اين اختلال در فصول پاييز و زمستان در افراد ظاهر می شود و معمولا هم در روزهاي آفتابی بهار و تابستان اثر از اين اختلال باقي نمی ماند. گرچه ممكن است كاملا برعكس هم باشد و علائم در بهار و تابستان در افراد بروز پيدا كند. توجه كنيد كه علت اين اختلال در اثر تغييرات فصلی است ونبايد آن را با افسردگي معمولی اشتباه گرفت. برخي از رايج ترين علائم اين اختلال عبارت اند از:
افسردگی فصلی زمستانی معمولا در افرادی ظاهر می شود كه در مناطقی از كره زمين زندگي می‌كنند كه در زمستان نور كمتری از خورشيد دريافت می كند. به عبارتی در مناطقی با عرض جغرافيايی بالاتر مثل كانادا و روسيه و … اين اختلال رخ می‌دهد.
در موارد نادر ممكن است كه علائم افسردگی فصلی در بهار و تابستان در افراد ظاهر شود كه اين علائم عبارت اند از:
برخي از مهم ترين دلايلي كه ممكن است در افردگي فصلی موثر باشند عبارت است از:
معمولا زنان بيشتر از مردان دچار اين اختلال فصلی می‌شوند.
افرادی كه در عرض های جغرافيايی بالاتر و مناطقی كه نور كمتری دريافت می‌كنند و يا در مناطق سردسير زندگی می‌كنند، بيشتر در معرض اين اختلال می‌باشند.
معمولا اين اختلال در افراد جوان ظاهر می‌شود.
طبيعتا در خانواده ای كه افسردگی به هر نوعی وجود داشته باشد. احتمال بروز اين اختلال بيشتر خواهد بود.
تاكنون منشا دقيق اين افسردگی مشخص نشده است، اما برخي از عوامل زيستی دلايل بروز علائم افسردگی فصلی مي باشند. كه عبارت اند از:
سروتونين يكی از پيام رسان های عصبی مغز است كه بر روی خلق و خو تاثيرات زيادی دارد. كاهش نور دريافتی بدن، سبب كاهش ميزان سروتونين در بدن می‌شود، كه ممكن است سبب ايجاد افسردگی فصلی در فرد شود.
با توجه به اينكه تغييرات فصلی، سطح ملاتونين در بدن را تغيير می‌دهد. می‌توان دلايل بروز خستگی و خواب آلودگی در افراد را، تغيير سطح اين ماده در بدن دانست.
بسياری از پزشكان معتقدند كه پاندمی كرونا در بروز افسردگی فصلی در افراد اثر خواهد گذاشت و سبب تشديد آن خواهد شد. چرا كه در بسياری از كشور ها قوانين قرنطينه و فاصله گذاری اجتماعی سبب ايجاد فاصله ميان افراد و خانه نشينی شده است. خانه نشينی شايد از ابتلا به كرونا جلوگيری كند اما مطمعنا می‌تواند سبب بروز و تشديد انواع افسردگی‌ها و اختلال‌ها از جمله افسردگی فصلی گردد.
تشخيص اين نوع افسردگی، با توجه به شباهت علائم آن با ديگر اختلالات گاهی دشوار می‌شود. براي تشخيص اين افسردگی پزشك بايد ارزيابی كاملی از فرد انجام دهد كه شامل:
سوالاتی در مورد وضعيت كلی سلامت بدن و بيماری‌های زمينه‌ای از فرد پرسيده می‌شود.
ممكن است آزمايش خون يا تست تروئيد از فرد گرفته شود. اين آزمايشات به پزشك كمك می‌كند تا ارزيابی دقيقی از شرايط جسمی فرد داشته باشد.
سوالاتی از افكار و احساسات فرد پرسيده می‌شود. گاهی ممكن است از فرد خواسته شود كه پرسشنامه‌ای را پر كند.
هر دارويی عارضه خاص خودش را داراست و بروز اين عوارض در افراد مختلف متفاوت است. مهمترين دارويی كه اغلب در درمان اين افسردگی مورد استفاده قرار می‌گيرد SSRI می‌باشد كه مي تواند باعث بهبود خلق و خوی فرد شود.
همانطور كه گفته شد افسردگی فصلی با كاهش ميزان نور دريافتي بدن ارتباط تنگاتنگی دارد. لذا يكي از رايج ترين روش های درمان اين اختلال نور درمانی است. در اين روش براي كاهش علائم افسردگی فصلی در افراد، آن ها را براي مدت مشخصی در مقابل نور آفتاب قرار می دهند. يا در مقابل طول موج خاصی از نور با استفاده از لامپ هاي فلوئرسنت و يا ليزر قرار می گيرند.
يكی ديگر از روش های درمان اين نوع افسردگی مراجعه به رواشناس می باشد. كه رواشناس در جلسات متعدد سعی بر درمان اين اختلال از طريق مشاوره می كند.
یکی از راه‌های بسیار عالی برای درمان هر نوع از افسردگی نوروتراپی می باشد. کلینیک روانشناسی و نوروفیدبک نیاوران با کادری متخصص و مجرب در محیطی آرام و دلنشین و با بهره‌مندی از جدیدترین تکنولوژی‌ها و متدهای روز دنیا و تجهیزات و دستگاههای پیشرفته افتخار دارد به ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره و همچنین نوروتراپی و نوروفیدبک در زمینه‌های مختلف بپردازد. برای درمان با ما ارتباط برقرار کنید.
در طول فصول مختلف سال، مخصوصا در پاييز و زمستان حتما ساعاتي را در خارج از منزل بگذرانيد تا بتوانيد در معرض نور آفتاب قرار بگيريد. در فصل زمستان حتی اگر هوا ابري هم باشد ازمنزل بيرون برويد. برنامه غذايی سالم و سرشار از انواع ويتامين ها و مواد معدنی برای خود تهيه كنيد. و سعی كنيد ارتباط تان با دوستانتان و آشنايانتان را حفظ كنيد. اگر كسی از دوستانتان دچار اين اختلال شود او را راهنمايی كنيد و با دريافت راهكارهای گوناگون به او كمك كنيد.
