زودباوری و قبول کردن کورکورانه گفتار، رفتار و نظر ديگران نشانگر این واقعیت است که ما براي خود ارزش قائل نيستيم. معمولاً افراد سطحی‌نگر، بسیار زود باور هستند و به سرعت می‌توان آنها را فریب داد و افسار افکارشان را به دست گرفت. این گونه افراد به دلیل اینکه به عواقب هر موضوع فکر نمی‌کنند و نمی‌توانند تجزیه و تحلیل عمیق داشته باشند، به سرعت به یقین می‌رسند.
اینکه انسان‌ها باید به همدیگر اعتماد کنند کاملاً درست است ولی احتیاط هم لازم است زیرا ممکن است حرف‍های دیگران چه خواسته و چه نا‌خواسته اشتباه باشد. غالباً اشخاص زودباور و ساده لوح به دلیل جهل و ناآگاهی و حضور نداشتن زیاد در اجتماع از تفکر انتقادی برخوردار نیستند و بیشتر به تایید دیگران اهمیت می‌دهند. این گونه افراد به خودشان اعتماد ندارند و خود کم‌بین هستند و به راحتی تحت تاثیر امواج اجتماعی و فرهنگی قرار می‌گیرند. ولی رها شدن از دام زودباوری و ساده‌لوحی خیلی هم سخت نیست.
برای آنکه که دیگر زودباور و ساده‌لوح نباشید پیشنهاد می‌کنیم این قواعد ساده را رعایت کنید:
هیچوقت برای گرفتن تصمیم‌های بزرگ عجله نکیند. خطای نادرست حاصل از تصمیم‌های بزرگ ممکن است منجر به نتایجی شود که بعداً پشیمان شوید. برخی از افراد از این روش استفاده می‌کنند تا افراد ساده‌لوح را بدون اینکه به عاقبت آن فکر کنند فریب بدهند. تصمیمی که بدون فکر کردن گرفته شود یک تصمیم سست و ضعیف می‌باشد.
سعی کنید در جمع‌های اجتماعی مانند گروه‌هاي تحصيلي، شغلي، اقتصادي و… مشارکت کنید. فردي که در محيطی بسته رشد کند و يا ارتباطات کمی با ديگران داشته باشد، طبیعتاٌ به علت همين محدوديت‌‌ها از کمبود اطلاعات، دانش و آگاهي رنج مي‌برد.
بنابراین برای از بین بردن زودباوری و ساده‌لوحی خود می‌توانید در محيط هاي اجتماعي حضور فعال داشته باشید و با برقراري مشارکت‌های گروهی از هر شخص و محيطي اطلاعات جديد و کاربردی به دست آورید. با این کار نه تنها از زودباوري و وابستگي خلاص می‌شوید بلکه مي‌توانید مشکلات و کارهای خود را با تکيه بر دانش و منطق خود و همین طور استفاده درست از نظر و مشورت ديگران برطرف نمایید.
افراد موفق افرادي هستند که معمولاً اصول و قوانین منطقي از پيش مشخص شده را رعایت می‌کنند. اين گروه از اشخاص به اصل مشورت با ديگران معتقد هستند ولی در آخر آنچه را که می‌شنوند و يا بررسی مي‌کنند از فيلترهاي مختلفی عبور می‌دهند و اگر تفاوتی بين ايده‌هاي پيشنهادي ديگران و اصول و قوانین ذهني آنان وجود داشته باشد، سعی می‌کنند پاسخي عاقلانه براي ضد و نقیض‌هاي پيش آمده پیدا کنند و آنگاه نسبت به پذيرش و يا انکار آن به داوری مي‌نشينند.
شما برای اینکه می‌خواهید کمتر زودباور و ساده‌لوح به نظر برسید، مجبور نیستید به طور کامل بدبین باشید؛ اگر می خواهید بر روی ساده‌لوح بودن خود کار کنید، نباید به هر شخصی که مقابل شما است اعتماد کنید. بهتر است ابتدا افراد را بشناسید و بعد با آنها ارتباط برقرار کنید، چه در رابطه نزدیک‌تر با همکارانتان و یا قرار گذاشتن با یک فرد جدید باشید. مجبور کردن دیگران برای جلب اعتمادتان به جای این که به آنها اعتماد کنید، یک علامت تفکر انتقادی قدرتمند به شمار می‌آید.
اهل تحقیق باشید، بدون تحقیق نکردن در مورد موضوعی هیچوقت تصمیم نگیرید. تحقیق کردن به وسیله بزرگان دینی و غیردینی بسیار سفارش شده است. می‌توانید برای دریافت جواب‌های خود به دنبال کتاب‌های معتبر و افراد معروف باشید.
حقیقت این است که اگر چیزی بیش از اندازه خوب به نظر می‌رسد، پس احتمال دارد این طور باشد.
– از خودتان سوال کنید، این موقعیت چطور به سود دیگران خواهد بود؟
– دلیل اینکه کسی به شما هدیه می‌دهد چه می‌تواند باشد؟
– آیا این فرد این کار را واقعاً از روی خوبی برای شما انجام می‌دهد؟
اگر چه کار کردن روی زودباوری خودتان مورد تحسین است، اما باید بدانید که ساده‌لوح بودن خیلی هم بد نیست.
توجه کردن به صحبت‌های یک فرد و زبان بدنی وی می‌تواند به شما کمک کند که ببینید آیا آنها می‌خواهند شما را فریب بدهند یا خیر. به عنوان مثال اگر کسی آرام پوزخند می‌زند، به عقب نگاه می‌کند، یا حتی چیز کمی با رغبت به شما می‌گوید، امکان دارد قصد فریب دادن شما را داشته باشد.
یا اینکه ممکن است فردی جدی به نظر برسد، اما وقتی شما به او نگاه می‌کنید، فکر می‌کنید او تلاش می‌کند از خنده خود دوری کند، پس ممکن است فریب خورده باشید. اگر فرد چیزی را به شما می‌گوید، ولی نمی‌تواند به چشم‌های شما نگاه کند، پس ممکن است حقیقت را نتوانید درک کنید.
جالب است بدانيد در خیلی از موارد ديگران ما را زودتر از خودمان مي‌شناسند! این به این خاطر است که انسان‌ها با رفتار و گفتارشان به سرعت خود را به ديگران می‌شناسانند. زماني که فردي زودباور، بي‌جرات و يا ساده‌لوح به نظر برسد بدون تردید اشخاصی پيدا مي‌شوند که به راحتي حقوق و احساسات او را ناديده بگيرند و در حق او ظلم کنند، براي ثابت کردن خود در امور زندگی وی دخالت می‌کنند و يا از ساده‌لوحي او به نفع خود و رسيدن به خواسته‌ها و آرزوهاي‌شان سوءاستفاده می‌کنند.
فردی که به خودش اطمینان ندارد برای محاسبه هر تصميم و هدفی، دست نياز به طرف ديگران دراز می‌کند و خواستار قرباني شدن می‌شود. ولی فردي که دارای اعتماد به نفس است براي شروع هر کار و حرکتي ابتدا خود را قانع می‌کند، پس براي آغاز، ابتدا در تصميمات کوچک و نه چندان حياتي، خودتان جلودار باشید و از دیگران چیزی نخواهید.
همچنین از شکست در تصميمات خود نترسید چون اشتباه دوری ناپذير است، اما کم‌کم با تکیه به خودتان نوعي «عادت رفتاري» پيدا مي‌کنيد که در آن خبري از وابستگي به راي و نظر ديگران نخواهد بود.
پیش از آنکه چیزی را باور کنید و یا تصمیمی بگیرید، اطمینان پیدا کنید که به دنبال مدرک هستید. قبول کنید که شما همه چیز را نمی‌دانید. یک راه دیگر برای اینکه از زودباوری و ساده‌لوحی خود بکاهید این است که بدانید شما، همراه با هر شخص دیگری در این سیاره هستید، چیزهای بیشتری برای یاد گرفتن دارید.
