توکوفوبیا همان ترس از زایمان و بارداری است. زنانی که به این ترس مبتلا هستند، اغلب از بارداری و بچه‌دار شدن جلوگیری می‌کنند. توکوفوبیا باعث می‌شود حتی زنانی که تمایل به بچه‌دار شدن هم دارند، از بارداری جلوگیری کنند و یا برای جلوگیری از زایمان طبیعی، روش سزارین را انتخاب کنند. توکوفوبیا اغلب در زنانی رخ می‌دهد که تا به حال زایمانی نداشته‌اند، البته ممکن است بر زنانی که تجربه زایمان آسیب‌زا داشته‌اند نیز تاثیر بگذارد.
بارداری از جمله وقایع مهم در زندگی زنان می‌باشد. این دوران می‌تواند یک دوره شادی در زندگی آنها باشد، اما از طرفی می‌تواند منبع استرس و اضطراب نیز باشد. اینکه زنان نگران درد طبیعی زایمان باشند و احتمال اینکه بارداری خوب پیش نرود امری عادی است که تقریباً همه زنان تا حدی آن را تجربه می‌کنند. اما گاهی این ترس آنقدر بیمارگونه و شدید می‌شود که زنان از باردار شدن و زایمان خودداری می‌کنند.
توکوفوبیا نوعی ترس خاص یا در واقع یک اختلال تشویشی است که افراد حد معقول یا نامعقولی از ترس را در مورد یک شی یا موقعیت خاص احساس می‌کنند. علائم توکوفوبیا می‌تواند شامل اختلال در خواب، کابوس، وحشت‌زدگی و رفتارهای اجتنابی باشد.
توکوفوبیا علائم دیگری نیز می‌تواند داشته باشد که عبارتند از:
ممکن است گاهی اوقات زنان به دلیل ترس از بارداری از هر گونه فعالیت جنسی اجتناب کنند، و آنهایی که باردار می‌شوند نیز درخواست سزارین انتخابی بدهند یا در هنگام زایمان ضربات روحی شدیدی را تجربه کنند یا حتی در رابطه نزدیک با کودک‌شان مشکل داشته باشند.
مردان هم می‌توانند توکوفوبیا را تجربه کنند؛ به دریافت محققان مردانی که به توکوفوبیا مبتلا می‌شوند، ترس شدیدی نسبت به سلامت و ایمنی همسر و فرزندشان دارند. این ترس با نگرانی‌هایی در مورد زایمان، درمان‌های پزشکی، تصمیم گیری، امور مالی و توانایی‌های والدین همراه می‌باشد.
توکوفوبیا به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود. برخی از عواملی که در رشد توکوفوبیا می‌توانند موثر باشند عبارتند از: ترس از ناشناخته‌ها، از دست دادن کنترل و حریم خصوصی، سوء استفاده جنسی در گذشته، ترس از درد، ترس از زندگی نوزاد یا عدم اعتماد به پزشک. عدم اطمینان در مورد زایمان و روند تولد، ترس از عوارض ناشی از تولد مانند پره اکلامپسی و مرگ. علاوه بر این موارد، اگر زنی از حمایت اجتماعی ضعیفی برخوردار باشد، ترس از زایمان او نیز می‌تواند بدتر شود.
توکوفوبیا دو نوع متفاوت دارد:
توکوفوبیای اولیه در آن دسته از زنانی رخ می‌دهد که تابحال زایمانی تجربه نکرده‌اند. این نوع از توکوفوبیا ممکن است از دوران نوجوانی شروع شود اگرچه ممکن است بعد از اینکه یک زن باردار می‌شود نیز اتفاق بیفتد. همچنین این نوع در دختران و زنانی که مورد تجاوز یا سوء استفاده جنسی نیز قرار می‌گیرند مشاهده می‌شود. معاینات پزشکی در دوران بارداری و زایمان ممکن است این خاطره تلخ را تداعی کرده و باعث آسیب های روحی شدیدی شود.
توکوفوبیای ثانویه در زنانی رخ می‌دهد که قبلاً تجربه بارداری و زایمان را داشته‌اند. این نوع از توکوفوبیا اغلب نتیجه زایمان آسیب زا می‌باشد. البته در زنانی که زایمان‌های طبیعی و غیر آسیب زا داشته‌اند و نیز زنانی که دچار سقط جنین و یا مرده زایی شده‌اند و یا بارداری یا درمان باروری ناموفقی داشته‌اند نیز اتفاق می‌افتد. به گفته محققان برخی موارد هستند که می‌توانند باعث رشد و افزایش توکوفوبیا شوند. این موارد شامل شنیدن تجربیات زایمان‌های آسیب زای زنان دیگر، ترس از عدم مدیریت درد و شرایط روانی قبلی مانند اضطراب و افسردگی می‌باشد.
در مطالعه‌ای با نگاهی به میزان شیوع، محققان برآورد کرده‌اند که تنها حدود ۰.۰۳۲ درصد از زنان توکوفوبیا را تجربه کرده‌اند. آنها معتقدند که بین ترس از زایمان و توکوفوبیا تفاوت‌های مهمی وجود دارد، هر چند هر دو در هم آمیخته شده‌اند. ترس از زایمان شامل استمرار احساس ترس و افکار مربوط به زایمان می‌باشد.
سطوح طبیعی این ترس نسبتاً پایین است در حالی که سطوح شدید این ترس عملکرد روزانه زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ممکن است تفاوت در برآوردهای نرخ شیوع توکوفوبیا بر اساس شرایطی که توسط محققان تعریف شده متفاوت باشد. زنانی با سطوح نسبتاً متوسط ترس ممکن است از زنانی که اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند بیشتر باشند و برخی از زنان ممکن است به اشتباه توکوفوبیا تشخیص داده شده باشند.
به منظور اطمینان از سالم بودن مادر و کودک، درمان زنان مبتلا به توکوفوبیا امری ضروری و مهم است. این درمان می‌تواند توسط متخصص زنان با هماهنگی روانشناس یا روانپزشک پشتیبانی شود. همچنین متخصص بهداشت روان نیز می‌تواند به برخی از دلایل اصلی که علت بروز این اختلال هستند و در درجه اول شامل افسردگی قبلی و اضطراب می‌شود بپردازد. متخصصان بهداشت روانی خدماتی مانند اطمینان خاطر، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی مناسب را ارائه می‌دهند تا زنان بتوانند ترس‌شان در مورد روند زایمان را درک کرده و به طور مناسب با آن مقابله نمایند.
همچنین انجام روش‌های زیر در درمان توکوفوبیا می‌توانند موثر باشند:
حمایت : یافتن منابع حمایت اجتماعی بسیار مهم است. برای بسیاری از افراد، صرفاً دانستن این نکته که افرادی وجود دارند که می‌توانند به آنها کمک کنند، آرامش‌بخش است.
تراپی: درمان شناختی-رفتاری و روان‌درمانی (CBT) نیز می‌تواند در درمان توکوفوبیا موثر باشد. CBT به دلیل دوره کوتاه مدت و علائم خاص انتخاب خوبی برای درمان توکوفوبیا است.
داروها: داروهایی هستند که به تنهایی یا همراه با روش‌های درمانی دیگر برای درمان افسردگی، اضطراب یا سایر اختلالات روانپزشکی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اگرچه توکوفوبیا یک اختلال نادر است، اما می‌تواند تاثیر فراوانی بر زندگی و عملکرد زنان داشته باشند. افرادی که از زایمان ترس شدید دارند ممکن است با وجود تمایل به داشتن فرزند از بارداری خودداری کنند. حمایت و درمان مناسب می‌تواند به زنان کمک کند تا بر ترس‌هایی که در طی دوران بارداری و زایمان دارند غلبه کنند و علائم وجود توکوفوبیا را مدیریت نمایند تا بتوانند بارداری سالم و زایمان مثبتی را تجربه کنند. اگر نگران هستید که شما هم علائم توکوفوبیا را داشته باشید، حتما به پزشک خود مراجعه نمایید.
