اوتیسم چیست؟ اختلال اوتیسم بیماری کمتر شناخته شده‌ای است که این روزها، نام آن بسیار به گوش می‌خورد. اما بسیاری از مردم در زمینه این اختلال نوظهور که در کورکان ظاهر می‌شود، اطلاعات کمی دارند و در واقع به طور واضح نمی‌دانند اختلال اوتیسم چیست. اغلب والدین به دلیل شناخت کمی که نسبت به این اختلال دارند، بیش از اندازه نگران آن هستند. اما می‌توان با شناخت بیشتر اختلال اوتیسم و نحوه کنترل آن و بهبود این اختلال، این نگرانی‌ها را کاهش داد.
هر چند که اوتیسم قابل درمان نیست، اما با روش‌های صحیح قابل کنترل است و امکان بهبود نسبی و یا کامل توانایی‌های فرد مبتلا وجود دارد. بدین منظور برای اطلاع از روش‌های درمان مهم و تاثیرگذار اوتیسم تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
اختلال اوتیسم (Autism Spectrum Disorder) یا به صورت مخفف (ASD) گروهی از اختلالات پیچیده رشدی و تکاملی (از نوع روابط اجتماعی) می‌باشد، که در سلول‌های مغزی رخ می‌دهد. اختلال اوتیسم ارتباطات اجتماعی و رفتار فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و عموماً با نام “درخود ماندگی” نیز شناخته می‌شود.
واژه اوتیسم در حقیقت، از دو بخش تشکیل شده است و از زبان یونانی وارد زبان‌های مختلف شده است. اوتوس به معنای خود و ایسم یعنی گرایش و در نهایت معنی اوتیسم خودگرایی و عدم توجه به محیط اطراف است.
این اصطلاح وضعیتی را بیان می‌کند که در آن یک شخص از تعاملات اجتماعی کنار گذاشته شده است، به عبارتی او تبدیل به یک خودِ ایزوله شده است. یوجین بلولر روانپزشک سوئیسی اولین شخصی بود که از این تعبیر استفاده کرد.
به طور کلی می‌توان گفت اوتیسم یک بیماری نیست، بلکه یک نوع اختلال است. چرا که بیماری پاسخ پاتوفیزیولوژیک به یک محرک خارجی (مثل میکروب‌ها) و یا داخلی (مثل سلول‌های سرطانی) می‌باشد. اما اختلال به دلیل تفاوت در فعالیت‌های ساختاری یا عملکردی اجزای بدن اتفاق می‌افتد.
علاوه بر این اوتیسم یا درخودماندگی یک نوع اختلال عصبی-رفتاری نیز محسوب می‌شود، که هسته مرکزی آن در واقع اختلال در ارتباط می‌باشد. به نظر می‌رسد که ریشه این اختلال در رشد خیلی کند مغز است. با این حال، مهم‌ترین نشانه‌های اوتیسم و علائم آن از ۲ تا ۳ سالگی بروز می‌کند.
اختلال اوتیسم که در سه سال اول زندگی شروع می‌شود، مادام‌العمر است و در واقع بخش‌های مختلف مغز افراد دارای اوتیسم در همکاری با یکدیگر دچار مشکل می‌شوند. افراد مبتلا به طور کلی سه نوع علامت با درجات مختلف را نشان می‌دهند:
1) مشکلاتی در روابط و تعاملات اجتماعی
2) مشکلاتی در ارتباط کلامی و غیرکلامی
3) علائق و فعالیت‌های محدود و رفتارهای تکراری
اوتیسم با تاثیری که بر روی مغز کودک می‌گذارد، رفتارهای اجتماعی و مهارت ارتباط برقرار کردن او را مختل می‌کند. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم نیز، به طور معمول مشکلاتی را در ارتباط کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های متفاوت از خود نشان می‌دهند.
اختلال اوتیسم ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای مبتلایان دشوار می‌سازد و تاثیر زیادی بر روی درک آنها از دنیای بیرون و تعاملاتشان با دیگران می‌گذارد. همچنین در برخی موارد، رفتارهای خود آزاردهنده و پرخاشگری نیز در آنها دیده می‌شود.
همچنین در افراد مبتلا به اوتیسم، حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) و پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیاء یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود. ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیرمعمول نیز مشاهد شود.
در واقع می‌توان گفت اختلالات طیف اوتیسم به روش‌های مختلفی بر روی پردازش اطلاعات فرد تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود آنها دنیا را متفاوت تر از بقیه بببینند، بشنوند و حس کنند. علاوه بر این یک سری نقص‌های حسی و ناهماهنگی‌های عضوی نیز در افراد مبتلا وجود دارد. به طور کلی این اختلال به شکل‌های متفاوتی در رفتارهای فرد دارای اوتیسم ظاهر می‌شود.
بعضی از افراد مبتلا به اوتیسم، مشکلات دیگری نیز از جمله کم‌توانی ذهنی، اختلال یکپارچگی حسی، اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه، صرع و مشکلات گوارشی دارند. بنابراین شروع زودتر آموزش، در آنها ضروری می‌باشد، چرا که ممکن است موجب بهبودی رشد اجتماعی و کاهش رفتارهای نامطلوب گردد. و احتمال دارد افراد دارای اوتیسم بتوانند زندگی نرمالی داشته باشند.
در همه قوم‌ها، نژادها و طبقه‌های اقتصادی اختلال طیف اوتیسم دیده می‌شود و در پسران شایع‌تر از دختران است. در حال حاضر آمار ابتلا به این اختلال در دنیا از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا، یک نفر مبتلا به اوتیسم می‌باشد. در ایران نیز از هر ۱۵۰ نوزاد، یک کودک به اختلال اوتیسم مبتلا می‌شود. شیوع اوتیسم شش در هزار است و در مردان چهار برابر بیش از زنان وجود دارد. کارشناسان معتقدند، زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس در سیر صعودی ابتلا به این بیماری دخیل هستند.
از سال 1980 تاکنون تعداد افراد مبتلا شدیداً در حال افزایش است و این امر ممکن است به دلیل بهبود تشخیص و آیتم‌های بالینی باشد. ولی این پرسش که آیا شیوع نیز افزایش یافته‌است، همچنان جای تحقیق دارد. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین در بروز اوتیسم نقشی ندارد. نتیجه مطالعات نشان می‌دهد زنان دارای اضافه وزن زیاد و مبتلا به دیابت، چنانچه باردار شوند، بیش از مادران سالم با احتمال تولد نوزاد اوتیستیک روبرو خواهند بود.
به طور کلی می‌توان گفت، امروزه پنج نوع مختلف از اختلالات طیفی اوتیسم وجود دارد، که عبارتند از:
اختلال درخودماندگی همان چیزی است که بیشتر مردم هنگام شنیدن کلمه “اوتیسم” به آن فکر می‌کنند. اختلال درخودماندگی در واقع اختلال در برقراری ارتباطات، تعاملات اجتماعی و بازی‌های تخیلی در کودکان زیر ٣ سال است. این اختلال همچنین “اوتیسم کلاسیک” نیز نامیده می‌شود. افراد مبتلا به اختلال اوتیسم معمولاً تاخیرهای زبانی قابل توجهی دارند و چالش‌های اجتماعی و ارتباطی و رفتارها و علایق غیرمعمول از خود نشان می‌دهند.
معمولاً کودکان مبتلا به سندرم آسپرگر نسبت به اختلال اتیسم علائم کمی دارند. آنها مشکل زبانی یا ناتوانی ذهنی ندارند و در تست هوش میانگین هوشی بالاتر از متوسط دارند. اما در برقراری ارتباطات اجتماعی و رفتارها، مشابه کودکان اتیسم دچار مشکل هستند و ممکن است علایق غیر معمول نیز داشته باشند. همچنین آنها در درک صحبت های غیرکلامی مانند حالات چهره دیگران با مشکل و محدودیت مواجه هستند، این اختلال “اوتیسم غیر طبیعی”نیز نامیده می‌شود.
کودکانی که برخی از علائم اختلال اوتیسم یا سندرم آسپرگر را دارند، معمولاً علائم کمتری نسبت به افراد مبتلا به اختلال اوتیسم دارند. این اختلال یک دسته عمومی و فراگیر می‌باشد و کودکانی که در این گروه هستند، معمولاً برخی از رفتارهای اوتیسمی را نشان می‌دهند، اما در دسته‌های دیگر قرار نمی‌گیرند. افراد مبتلا به اختلال فراگیر رشد یا PDD ممکن است فقط دچار چالش‌های اجتماعی و ارتباطی شوند.
این کودکان حداقل در دو سال اول زندگی رشد طبیعی دارند و بعد از آن است که بخش بزرگی از مهارت‌های ارتباطی خود را از دست می‌دهند. اختلال فروپاشی دوران کودکی بسیار نادر است و بسیاری از متخصصان در مورد اینکه آن را یک اختلال مجزا در نظر بگیرند، شک دارند.
این سندرم قبلاً در دسته اختلالات اوتیسمی بوده است، اما در حال حاضر زمینه ژنتیک آن تایید شده است، به طوری‌که دیگر جزو اختلالات اوتیسمی قرار نمی‌گیرد. کودکان مبتلا به سندرم Rett در ابتدا رشد طبیعی دارند، اما اختلال سندم رت از سن 1 تا 4 سالگی شروع می‌شود. کودکان مبتلا به این اختلال اغلب دختران هستند، که در ارتباطات و مهارت‌های اجتماعی خود دچار مشکل می‌شوند. به علاوه در این اختلال حرکات تکراری دست جایگزین حرکات هدفمند می‌شود و مبتلایان این اختلال به شدت دچار اختلال شناختی می‌شوند.
