بازیهای کامپیوتری با پیشرفت روز افزون تکنولوژی در طی سالها، باعث شده که طرفداران خاص خودشان را داشته باشند. همانطور که می‌دانید روز به روز تعداد افراد علاقه‌مند به این بازیهای دیجیتالی بیشتر می‌شود. حتما تاکنون راجع به فواید و مضرات بازیهای آنلاین کامپیوتری شنیده‌اید. یکی از موضوعاتی که همیشه مورد توجه محققان و روانشناسان بوده است بازیهای کامپیوتری و تاثیراتشان روی مغز به ویژه در کودکان و نوجوانان می‌باشد. این مسئله علاوه بر محققان، دغدغه امروز بسیاری از خانواده‌ها است؛ اینکه آیا این بازی‌ها فقط مخرب هستند یا نکات مفیدی هم دارند؟
در این مقاله می‌خواهیم با بررسی آزمایشات و تاثیرات مفید و مخرب بازیهای کامپیوتری روی مغز، به این گونه سوالات پاسخ دهیم
افزایش حجم مغز
تحقیقات نشان می‌دهد برخی از بازیهای کامپیوتری که دارای تغییرات زیادی در طول بازی هستند، ماده خاکستری مغز را گسترش و حجم می‌دهند. ماده خاکستری لایه‌ای از مغز است که قسمت بیرونی مغز و مخچه را در بر می‌گیرد؛ گسترش این ماده به یادگیری بهتر کمک می‌کند.
براساس مطالعات دانشمندان در زمینه بازیهای کامپیوتری، این بازی‌ها حجم مغز را افزایش می‌دهند و باعث هماهنگی بدن و حرکات، افزایش قدرت حافظه و افزایش توانایی حل مسئله می‌شوند.همچنین بازیهای کامپیوتری در درمان نارسایی‌ها و آسیب های مغزی موثر هستند.
پیشگیری از آلزایمر و جلوگیری از زوال عقل
همانطور که در قسمت قبل به ماده خاکستری رنگ اشاره شد، این ماده علاوه بر یادگیری بهتر، به تقویت حافظه نیز کمک می‌کند. تحلیل رفتن این ماده در سنین بالا در نهایت منجر به زوال عقل و بیماری‌هایی مانند آلزایمر می شود.
تحقیقات اخیر دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا نشان می‌دهد، بازیهای کامپیوتری سه بعدی از ابتلا به آلزایمر جلوگیری می‌کنند. از جمله فواید بازیهای ویدیویی سه بعدی پویا نگه داشتن ذهن و جلوگیری از تحلیل رفتن بافت مغزی می‌باشد.
افرایش سرعت تصمیم‌گیری
در بسیاری از مواقع، لازم است بتوانیم خیلی سریع به اتفاقات پیرامونمان واکنش نشان دهیم و تصمیمات بهتری را در موقعیت‌های حساس بگیریم، به طوری که دقت و سرعت را نیز در کنار هم داشته باشیم. برای مثال رانندگی یکی از مواردی است که احتیاج به تصمیم‌گیری سریع و سرعت عمل، در لحظه دارد و تعلل در تصمیم‌گیری می‌تواند منجر به تصادف یا خسارت شود.
تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که با بازیهای آنلاین موبایلی یا کامپیوتری سر و کار دارند، در مقایسه با دیگر افراد، خیلی سریع به اتفاقات پیرامون خود واکنش نشان می‌دهند. جالب‌تر اینکه این افزایش سرعت، با دقت زیاد همراه است! بنابراین اگر مرتب در تصمیم‌گیری‌های روزانه خود دچار تردید هستید! بازیهای آنلاین گزینه مناسبی برای تمرین هستند.
وادار کردن ذهن به فعالیت مداوم
حتما بعد از ورزش حس بدن درد، پس از یک وقفه طولانی را تجربه کرده‌اید؛ یا ممکن است بعد از نیم ساعت پیاده‌روی از نفس افتاده باشید! این موضوع به این دلیل است که بدن شما مدام در حال استراحت بوده وعادت به فعالیت ندارد. اگر شما از جسم خود کار نکشید، پس از مدتی عضلات‌تان تحلیل رفته و ضعیف می‌شوند.
ذهن همانند جسم، به فعالیت مداوم احتیاج دارد تا دچار زوال نشود. هرچه از مغزتان بیشتر کار بکشید، دوران میانسالی راحت‌تری خواهید داشت؛ چرا که ذهن
تان دائما در حال فعالیت است و به جای استراحت، مثل ساعت برایتان کار می‌کند!
بنابراین می‌توان گفت زمانی که مشغول بازیهای کامپیوتری هستید نه تنها باید مغز را وادار کنید تا از اطلاعات گذشته استفاده کند و پاسخ درست را انتخاب کند، بلکه با متوجه شدن پاسخ‌های درست، اطلاعاتی که به ذهن شما وارد می‌شوند باید از طریق ذهن پردازش شوند. این ورودی و خروجی اطلاعات از مهم‌ترین دلایل مزایای بازیهای کامپیوتری برای ذهن است.
مشکلات بینایی
امروزه با گسترش فناوری و بازیهای مختلف کامپیوتری، تنها افراد شاغل نیستند که به بیماری‌های چشمی مبتلا می‌شوند، بلکه همه کسانی که بیش از حد، به مدت طولانی و مداوم به صفحه موبایل یا کامپیوتر نگاه می‌کنند، درگیر این مشکل می‌باشند.
به بیماری‌های چشمی و بینایی که در اثر کار کردن با کامپیوتر ایجاد می‌شود، سندروم بینایی رایانه‌ای گفته می‌شود. حدودا 3 تا 4 درصد از افرادی که با کامپیوتر کار می‌کنند به این بیماری دچار می‌شوند و با گسترش تکنولوژی و استفاده از لپ تاپ و موبایل حتی در زمان استراحت، این درصد در حال افزایش می‌باشد. از این رو، کار کردن با این تکنولوژی‌ها، مستلزم فعالیت زیاد عضلات چشم است.
گوشه‌گیری در اجتماع و خانواده
این روزها، دنیای تکنولوژی زندگی خیلی از افراد را تحت تاثیر قرار داده است. این جذابیت در تکتولوژی، فناوری و بازیهای مختلف باعث شده که افراد خانواده بیشتر وقت خود را صرف تماشای تلویزیون کنند؛ یا مشغول بازیهای کامپیوتری یا موبایلی شوند. به همین دلیل افراد خانواده از یکدیگر دورتر شده‌اند و حتی برای گفتگو یا فعالیت‌های دسته جمعی دیگر حوصله‌ای ندارند.
مشکلات اسکلتی-عضلانی
مشکلات اسکلتی و عضلانی یکی از رایج ترین تاثیرات مخرب بازیهای کامپیوتری و موبایلی در طولانی مدت برای کودکان است. این مشکلات می‌تواند شامل کمردرد، گردن درد و درد مفاصل به خصوص مفاصل شست دست باشند.
همچنین به علت اینکه اکثر افراد به طریقه نشستن خود توجه نمی‌کنند و یا برای مدت طولانی به شکل ثابتی می‌نشینند، مشکلات ستون فقرات و کمردرد بین آنها رواج پیدا می‌کند.
افزایش میل به خشونت
بازیهای کامپیوتری به شکل‌های متعددی طراحی و به بازار عرضه شده‌اند. یکی از این بازیهای پرطرفدار خصوصا میان پسران نوجوان، بازیهای جنگی هستند. مداومت در چنین بازی‌هایی به مرور زمان فرزندان را جنگجو و پرخاشگر می‌کند؛ زیرا خشونت جزء جدا نشدنی این بازی‌ها می‌باشد.ر
در این بازی‌ها برخی از چهره‌های مشهور هالیوود، به عنوان قهرمانانی قوی و شکست ناپذیر ظاهر می‌شوند؛ در نتیجه این چهره‌های قهرمان در دنیای بازی‌ها، پس از مدتی به الگوهایی واقعی در زندگی کودکان و نوجوانان تبدیل می‌شوند.
در این مقاله سعی کردیم از هر دو دیدگاه مثبت و منفی، این موضوع را بررسی قرار دهیم. در این میان چیزی که مشخص است این است که هیچ چیز خوب یا بدِ مطلق نیست و این توانایی افراد در برقراری تعادل است که جنبه‌های مثبت یا منفی هر چیزی را برای ما پدیدار می‌کند.
در آخر اینکه امیدواریم بستری مناسب، آموزنده و بانشاط برای کودکان و نوجوانان فراهم شود تا با لذت بردن از بازیهای کامپیوتری گوناگون، بتوانند هوش و خلاقیت خود را تقویت نمایند.
