تئوری انیاگرام انسان ها را به نه تیپ شخصیتی مختلف تقسیم میکند؛ این تئوری در حقیقت ترکیبی از روانشناسی امروزی با عرفان شرقی میباشد. تئوری تیپهای شخصیتی نهگانه در ابتدا توسط جورجیوف ،عارف روس، مطرح شد و بعدها توسط روانشناسانی چون “نارن جو” وارد مباحث روانشناسی شد. بعدها پژوهشهای بسیاری در مورد این تئوری صورت گرفت و روانشناسان اهمیت ویژهای به این تئوری دادند.
هدف جورجیوف عارف و دانشمند بزرگ روس از مطالعهی شخصیتهای مختلف، آشنایی با ابعاد شخصیت انسانها و کمک به خودآگاهی بیشتر بوده است. وی یر این عقیده بود که لازمه اینکه انسان به دیگران کمک کند؛ شناخت کامل خود است. جورجیوف انسانها را به 9 تیپ شخصیتی مختلف تقسیم کرده بود. در این مقاله قصد داربم هر کدام از این تیپهای شخصیتی را به طور کامل معرفی کنیم.
حال به معرفی ویژگیهای هرکدام از این تیپهای شخصیتی میپردازیم.
اشخاص کمالگرا به طور بلندپروازانه فکر میکنند و اهداف خود را بسیار بالا در نظر میگیرند. این افراد در صورتی که به اهداف بلندپروازانه خود نرسند احساس شکست میکنند. برای افراد کمالگرا هر هدفی دو حالت دارد یا به آن میرسند و موفق میشوند و یا شکست میخورند. در حقیقت این افراد از قانون همه یا هیچ تبعیت میکنند. برای این افراد هر کاری دو نتیجه دارد یا پیروزی کامل و یا شکست مطلق.
ورزشکاری که مساوی را شکست مفتضح برای خودش میداند و یا دانش آموز کنکوری که رتبه تک رقمی در کنکور را موفقیت کامل میداند و رتبه 3 رقمی راضی اش نمیکند همگی جز شخصیتهای کمالگرا هستند. این افراد به دلیل اینکه اهداف بلندی دارند همیشه استرس شکست خوردن را خواهد داشت.
این افراد دائما تلاش میکنند که به دیگران کمک کنند. این افراد معمولا نمیتوانند به خواسته دیگران نه بگویند زیرا از طرد شدن میترسند. این افراد همواره تلاش میکنند تا رضایت دیگران را جلب کنند.
گونهی دیگری از این افراد وجود دارند که بسیار به فکر دیگرانند. افرادی صادق، همدل و مهربان هستند و همواره به دیگران عشق میورزند. این افراد، انسان هایی شیرین و خوش قلب و مردم نواز هستند گرچه ممکن است نتوانند برخی از نیازهای خود را بیان کنند.
موفقیت برای این افراد بسیار اهمیت دارد. برای اینکه پیشرفت کنند دست به هر کاری میزنند. به دنبال مقام و موقعیت هستند. این افراد همواره به دنبال رقابتند و تمام تلاششان را می کنند تادر هر رقابتی برنده شوند. در حالتی که دچار افراط شوند به تیپ شخصیتی کمال گرا تبدیل میشوند. این افراد در رنگ عوض کردن مهارت ویژهای دارند. همیشه به دنبال پول هستند. تلاش میکنند تا وارد مسائل احساسی نشوند. این افراد ممکن است به دلیل اهمیت ویژهای که به کار و پیشرفت خود میدهند از توجه به اطرافیانشان غافل شوند.
این افراد بسیار زود رنج و حساس هستند. اگر از اطرافیانشان کسی دچار گرفتاری شود به دلیل قوه تخیل بالایی که دارند، خود را در موقعیت آن قرار داده و دچار غم و اندوه میشوند. این افراد در اکثر اوقات ناراحت و افسرده هستند. ذهن آنها همواره درگیر اموری است که از دست رفته است. این افراد به دنبال توجه اند و بی توجهی آنها را عصبی میکند. این افراد تضادهای وجودی زیادی دارند. این افراد در بین تیپ های شخصیتی، حساسترین تیپ شخصیتی را دارند.
این افراد، افرادی درونگرا هستند و از بودن در جمع به هیچ عنوان لذتی نمیبرند. این افراد معمولا احساساتشان را بروز نمیدهند و تمایل کمی هم به ازدواج نشان میدهند. این افراد دوست ندارند دیده شوند و نامرئی بودن را دوست دارند در حین حال می خواهد از همه چیز سر در بیاورند به همین دلیل کتاب خوتندن را دوست دارند. این افراد از روی عقلشان تصمیم میگیرند و احساسی با مسائل مواجه نمیشوند.
این اشخاص معمولا به همه چیز شک دارند و همیشه بدگمان هستند. در همه امور احتیاط میکنند. نگران بی وفایی دیگرانند. همیشه به دنبال این هستند که بدانند دیگران در موردشان چه فکری میکنند. اگر وظیفهشان در جایگاهی گه هستند تعریف نشود استرس میگیرند ولی با وجود استرس هم کار میکنند. افرادی متعهد و قابل اعتماد می باشند. این افراد شخصیت پایداری دارند و متکی به خودشان میباشند. به خوبی و با شجاعت میتوانند از حقوق خودشان و دیگران دفاع کنند.
این تیپ شخصیتی معمولا افرادی خوشبین و امیدوار هستند. به اطرافیان خود امید میدهند. بسیار اجتماعی هستند و دوستان بسیاری دارند. این افراد افرادی برونگرا، صبور و جسور هستند. بسیار با استعداد هستند ولی ممکن است به دلیل تمایلی که به خوشگذرانی دارند، استعدادشان هرز برود. این افراد همواره به دنبال تجربه چیزهای جدیدند.
این افراد به دنبال مدیریت دیگرانند، همیشه دوست دارند رییس باشند تا بتوانند دستور بدهند. این تیپ شخصیتی، معمولا در دیکتاتور ها دیده میشود. اگر زیر دست ها به وظیفه خود دقیق عمل نکنند؛ به شدت عصبی و خشمگین میشوند. اگر زیر دست ها از این افراد به طور کامل اطاعت بکنند، میتوانند حمایت کننده نیز باشند.
این افراد همواره به دنبال صلحاند و تلاش میکنند صلح را در بین دیگران نیز برقرار کنند. این افراد شخصیت تابع دارند. تلاش میکنند تا وارد درگیری نشوند. در تصمیم گیری ها معمولا متزلزل هستند و تصمیم آخر را درست نمیگیرند.
ویژگی های ذکر شده برخی از مواردی است که در تئوری انیاگرام برای تیپ های شخصیتی آورده شده است. روانشاسان بر این باورند که هر شخص همان طور که دارای یک گروه خونی است دارای یکی از این تیپ های شخصیتی نیز می باشد. گرچه ممکن است شخصی دارای یک تیپ شخصیتی، به تیپ های شخصیتی دیگر نیز گرایش داشته باشد.
روانشناسان این نه تیپ شخصیتی را به سه گروه یا مثلث تقسیم می کنند که درون هر مثلث، ممکن است یک تیپ به تیپ شخصیتی دیگر گرایش داشته باشد. این سه گروه عبارت اند از:
برای اینکه بتوانید تیپ شخصیتی خودتان را بدانید باید توسط تست شخصیت انیاگرام مورد آزمون قرار بگیرید.